Testosteron (O41)
Kiedy i w jakim celu
Badanie poziomu testosteronu u mężczyzn i kobiet jest wykonywane m.in. w diagnostyce niepłodności, a także w przypadku wystąpienia objawów, które wskazują na zbyt niski lub zbyt wysoki poziom tego hormonu.
Charakterystyka badania
Testosteron jest hormonem steroidowym, androgenem syntetyzowanym przez jądra (w komórkach Leydiga), a jego wytwarzanie pozostaje pod kontrolą hormonu LH. W niewielkich ilościach jego produkcja zachodzi w korze nadnerczy, jajniku i łożysku. Na pulę testosteronu całkowitego składa się: testosteron wolny (1-4%), związany z albuminami (mniej niż 44%) oraz związany z białkiem transportowym SHBG (ok. 55%). U mężczyzn, testosteron stymuluje rozwój drugorzędowych cech płciowych, takich jak powiększenie członka, rozwój owłosienia, wzrost masy mięśniowej, czy obniżenie barwy głosu. Jego stężenie fizjologicznie wzrasta w okresie dojrzewania oraz podczas intensywnego wysiłku fizycznego i spada wraz z wiekiem.
W przypadku kobiet zaburzenia poziomu hormonów, w tym testosteronu, często objawiają się nieregularnymi cyklami menstruacyjnymi, brakiem lub zaburzeniem owulacji a nawet zanikiem miesiączkowania. Ich wahania są główną przyczyną problemów związanych z niepłodnością.
Wskazania do wykonania badania testosteronu u kobiet:
- występowanie nieregularnych miesiączek lub ich brak
- trudności z zajściem w ciążę
- pojawienia się nadmiernego owłosienia na twarzy i ciele oraz łysienia typu męskiego
Wskazania do wykonania badania testosteronu u mężczyzn:
- diagnostyka niepłodności
- obniżone libido
- zaburzenia erekcji
- brak owłosienia na twarzy i ciele
- obniżona masa mięśniowa
- ginekomastia
U chłopców badanie testosteronu wykonuje się w przypadku wystąpienia objawów opóźnionego bądź przedwczesnego dojrzewania.