Tyreotropina (TSH) trzeciej generacji (L69)
Kiedy i w jakim celu
Badanie stężenia TSH (tyreotropina, hormon tyreotropowy) jest podstawowym badaniem służącym do oceny funkcji tarczycy. Pozwala na wykrycie zaburzeń czynności tego organu (także bezobjawowych) oraz umożliwia monitorowanie przebiegu leczenia.
Charakterystyka badania
Tyreotropina (TSH) jest hormonem wydzielanym przez przysadkę mózgową, jednak kieruje pracą tarczycy i wydzielaniem przez nią hormonów. Pomimo faktu, iż nie jest wydzielany przez tarczycę, zaburzenia jego stężenia we krwi bardzo dobrze odzwierciedlają problemy z funkcjonowaniem tarczycy, dlatego badanie tyreotropiny (TSH) we krwi stosowane jest w diagnostyce nadczynności lub niedoczynności tarczycy.
Kiedy należy badać TSH? Badanie jest zalecane jako test przesiewowy u osób z grup zwiększonego ryzyka, do których zaliczamy:
- osoby posiadające krewnych pierwszego stopnia z chorobami tarczycy
- pacjentów ze schorzeniami autoimmunologicznymi
- osoby narażone na napromienianie lub poddawane radioterapii okolicy szyi
- osoby po operacji tarczycy
- osoby w wieku > 50 r.ż.
Ponadto oznaczenie stężenia hormonu tyreotropowego (TSH) powinno być badaniem pierwszego rzutu u osób z objawami nadczynności lub niedoczynności.
Objawy mogące sugerować nadczynność tarczycy:
- chudnięcie pomimo zwiększonego łaknienia
- uczucie gorąca, wzmożone pragnienie
- nerwowość, niepokój, rozdrażnienie
- drżenie mięśniowe
- przyspieszenie czynności serca
- biegunki
- zaburzenia miesiączkowania
Objawy mogące sugerować niedoczynność tarczycy:
- przyrost wagi mimo braku apetytu
- zmęczenie/senność, spowolnienie psychoruchowe
- nadwrażliwość na zimno
- suchość skóry, wypadanie włosów
- zaparcia
- zaburzenia miesiączkowania
W celu rozpoznania niedoczynności lub nadczynności tarczycy rekomenduje się wykonywanie badania TSH razem z poziomem wolnych hormonów tarczycy fT3 i fT4.
Badanie tyreotropiny (TSH) jest zalecane również u noworodków jako badanie przesiewowe w celu wykrycia niedoczynności wrodzonej.