Objawy
Choroba zwyrodnieniowa stawów (osteoarthritis, OA) jest przewlekłą chorobą stawów charakteryzującą się postępującym uszkodzeniem chrząstki stawowej, przebudową kości podchrzęstnej oraz zmianami w otaczających tkankach. Objawy choroby zwyrodnieniowej mogą znacznie różnić się w zależności od zajętych stawów, stopnia zaawansowania choroby oraz indywidualnych cech pacjenta.
Ból stawów:
Ból mechaniczny: Ból stawów, który nasila się podczas ruchu i obciążenia stawu, a ustępuje w spoczynku. W zaawansowanych stadiach ból może występować również w nocy.
Lokalizacja bólu: Najczęściej dotyczy stawów kolanowych, biodrowych, rąk (szczególnie stawów międzypaliczkowych dalszych i bliższych oraz stawu podstawowego kciuka) oraz kręgosłupa.
Sztywność stawów:
Poranna sztywność: Krótkotrwała sztywność stawów, trwająca zazwyczaj mniej niż 30 minut po przebudzeniu.
Sztywność po bezruchu: Sztywność stawów po okresach bezruchu, np. po dłuższym siedzeniu, która ustępuje po kilku minutach ruchu.
Ograniczenie ruchomości:
Zmniejszona amplituda ruchów: Ograniczenie zakresu ruchów w zajętych stawach, co utrudnia wykonywanie codziennych czynności.
Zablokowanie stawu: Przeskakiwanie lub blokowanie stawu podczas ruchu, często związane z uszkodzeniem chrząstki i obecnością fragmentów chrzęstno-kostnych w stawie.
Obrzęk i zniekształcenie stawów:
Obrzęk: Obrzęk stawów spowodowany zapaleniem błony maziowej i nagromadzeniem płynu stawowego.
Zniekształcenie: Deformacje stawów wynikające z przebudowy kości, przerostu torebki stawowej oraz osteofitów (wyrośla kostne). Często widoczne są guzki Heberdena (na stawach międzypaliczkowych dalszych) i guzki Boucharda (na stawach międzypaliczkowych bliższych).
Osłabienie i zaniki mięśni:
Atrofia mięśni: Osłabienie i zanik mięśni wokół zajętych stawów z powodu bólu i unikania ruchu.
Dysfunkcja mięśni: Zaburzenia koordynacji i siły mięśniowej, które mogą prowadzić do niestabilności stawów.
Objawy ogólnoustrojowe:
Zmęczenie: Chroniczne zmęczenie wynikające z bólu i zaburzeń snu.
Obniżona jakość życia: Utrata funkcji i niezależności w codziennych czynnościach, co prowadzi do depresji i lęku.
Diagnostyka
Diagnostyka choroby zwyrodnieniowej stawów obejmuje szczegółowy wywiad lekarski, badanie fizykalne oraz szereg badań diagnostycznych, które pozwalają na potwierdzenie obecności choroby, ocenę stopnia jej zaawansowania oraz wykluczenie innych schorzeń.
Wywiad lekarski i badanie fizykalne:
Historia objawów: Lekarz zbiera informacje na temat początku, charakteru, nasilenia i czasu trwania objawów. Ważne jest również uzyskanie informacji o wcześniejszych urazach stawów, zawodzie pacjenta, aktywności fizycznej oraz chorobach współistniejących.
Badanie fizykalne: Obejmuje ocenę stawów pod kątem bolesności, obrzęku, zniekształceń, ograniczenia ruchomości oraz obecności dźwięków stawowych (krepitacji) podczas ruchu. Lekarz może również ocenić siłę i masę mięśniową wokół zajętych stawów.
Badania obrazowe:
Rentgenografia: Podstawowe badanie diagnostyczne, które pozwala na ocenę zmian strukturalnych w stawach, takich jak zwężenie szpary stawowej, osteofity, sklerotyzacja kości podchrzęstnej oraz torbiele kostne.
Rezonans magnetyczny (MRI): Umożliwia szczegółową ocenę tkanek miękkich, chrząstki stawowej, łąkotek, więzadeł i błony maziowej. MRI jest szczególnie przydatne w diagnostyce wczesnych zmian zwyrodnieniowych oraz w przypadkach wątpliwych.
Ultrasonografia (USG): Może być użyteczna w ocenie zmian zapalnych w błonie maziowej, obecności płynu stawowego oraz uszkodzeń ścięgien i więzadeł.
Badania laboratoryjne:
Morfologia krwi: Może pomóc w wykluczeniu innych chorób zapalnych stawów, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów.
Testy serologiczne: Badania w kierunku czynników reumatoidalnych (RF), przeciwciał anty-CCP oraz wskaźników stanu zapalnego (CRP, OB) mogą być wykonywane w celu różnicowania OA z innymi chorobami stawów.
Analiza płynu stawowego: W przypadkach podejrzenia zapalenia stawów, aspiracja i analiza płynu stawowego mogą pomóc w różnicowaniu OA z innymi schorzeniami, takimi jak infekcje stawów czy dna moczanowa.
Diagnostyka różnicowa:
Wykluczenie innych chorób: Ważne jest wykluczenie innych przyczyn bólu i dysfunkcji stawów, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa, infekcje stawów oraz choroby metaboliczne.
Leczenie
Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów jest wieloaspektowe i ma na celu złagodzenie objawów, poprawę funkcji stawów, opóźnienie postępu choroby oraz poprawę jakości życia pacjenta. Leczenie obejmuje zmiany stylu życia, farmakoterapię, rehabilitację oraz, w niektórych przypadkach, interwencje chirurgiczne.
Zmiany stylu życia:
Redukcja masy ciała: Utrata nadmiernej masy ciała zmniejsza obciążenie stawów, szczególnie kolan i bioder, co może znacząco poprawić objawy.
Aktywność fizyczna: Regularne ćwiczenia fizyczne, takie jak pływanie, jazda na rowerze, chodzenie, mogą pomóc w utrzymaniu siły mięśniowej, elastyczności stawów oraz ogólnej sprawności fizycznej.
Unikanie przeciążeń stawów: Pacjenci powinni unikać długotrwałego stania, chodzenia po nierównym terenie, noszenia ciężkich przedmiotów oraz innych czynności, które mogą nadmiernie obciążać stawy.
Farmakoterapia:
Leki przeciwbólowe: Paracetamol jest często pierwszym wyborem w leczeniu bólu stawów. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), takie jak ibuprofen, naproksen czy celekoksyb, są stosowane w celu łagodzenia bólu i zmniejszenia stanu zapalnego.
Leki miejscowe: Żele i kremy zawierające NLPZ, kapsaicynę lub inne substancje przeciwbólowe mogą być stosowane miejscowo na zajęte stawy.
Leki przeciwzapalne: W cięższych przypadkach, szczególnie gdy występuje zapalenie błony maziowej, mogą być stosowane kortykosteroidy podawane doustnie lub w formie zastrzyków dostawowych.
Leki modyfikujące przebieg choroby: Chondroprotektory, takie jak siarczan glukozaminy i siarczan chondroityny, mogą wspomagać odbudowę chrząstki stawowej i zmniejszać ból, choć ich skuteczność jest przedmiotem debaty.
Rehabilitacja:
Fizjoterapia: Programy rehabilitacyjne obejmują ćwiczenia wzmacniające mięśnie, poprawiające elastyczność stawów oraz techniki terapeutyczne, takie jak terapia manualna, ultradźwięki, elektroterapia i hydroterapia.
Terapia zajęciowa: Terapeuci zajęciowi mogą pomóc pacjentom w dostosowaniu codziennych czynności oraz środowiska domowego w celu zmniejszenia obciążenia stawów i poprawy funkcji.
Leczenie chirurgiczne:
Artroskopia: W niektórych przypadkach, szczególnie w przypadku obecności wolnych ciał chrzęstno-kostnych lub uszkodzeń łąkotek, może być wskazana artroskopia stawu.
Osteotomia: Procedura polegająca na przecięciu i repozycji kości w celu zmiany osi obciążenia stawu, co może zmniejszyć ból i poprawić funkcję stawu.
Endoprotezoplastyka: W przypadkach zaawansowanej choroby zwyrodnieniowej stawów, gdy inne metody leczenia są nieskuteczne, może być konieczna wymiana stawu na endoprotezę. Najczęściej wykonywane są endoprotezoplastyki stawu biodrowego i kolanowego.
Leczenie wspomagające:
Leczenie ortopedyczne: Wkładki ortopedyczne, ortezy i stabilizatory mogą pomóc w zmniejszeniu bólu i poprawie funkcji stawów.
Suplementacja: W niektórych przypadkach suplementacja witaminami (np. witamina D, witamina C) oraz minerałami (np. wapń) może wspierać zdrowie stawów i kości.
Leczenie choroby zwyrodnieniowej stawów wymaga zindywidualizowanego podejścia oraz współpracy z zespołem medycznym, w tym ortopedami, fizjoterapeutami, reumatologami oraz terapeutami zajęciowymi, aby osiągnąć jak najlepsze wyniki terapeutyczne i poprawić jakość życia pacjentów. Regularne monitorowanie stanu zdrowia oraz dostosowywanie strategii leczenia są kluczowe dla skutecznego zarządzania chorobą.
Konsultacje specjalistów
Nazwa usługi
Cena
Usługi Centrum Medycznego
Nazwa usługi
Cena
Usługi Rehabilitacji
Nazwa
Czas trwania
Cena
Badania laboratoryjne
Nazwa
Cena
Zadbajmy o Twoje zdrowie
Zadzwoń, umów wizytę przez Internet lub sprawdź adresy placówek.
Centrum Medyczne
Lekarze specjaliści & badania laboratoryjne
Petrażyckiego 99, 30-399, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Rehabilitacja
Masaże & fizjoterapia
Działowskiego 1, 30-399, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Podgórska Poradnia
Lekarze specjaliści & badania laboratoryjne
Rynek Podgórski 14, 30-518, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Zadbajmy o Twoje zdrowie
Zadzwoń, umów wizytę przez Internet lub sprawdź adresy placówek.
Powiązane schorzenia
Wczytywanie...
Specjaliści
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Często zadawane pytania
Add a Title
Add paragraph text. Click “Edit Text” to update the font, size and more. To change and reuse text themes, go to Site Styles.
Add a Title
Add paragraph text. Click “Edit Text” to update the font, size and more. To change and reuse text themes, go to Site Styles.