Choroby włosów i paznokci

Choroby włosów i paznokci są różnorodnymi schorzeniami obejmującymi zarówno zaburzenia strukturalne, jak i funkcjonalne, które mogą wpływać na estetykę, ale przede wszystkim na zdrowie i komfort życia pacjentów. Problemy te mogą wynikać z wielu czynników, w tym genetycznych, środowiskowych, infekcyjnych, a także być objawem chorób ogólnoustrojowych.

Umów usługę

Wszystkie schorzenia

Choroby włosów i paznokci

Umów wizytę

Wszystkie schorzenia

Objawy

Objawy chorób włosów są różnorodne i obejmują przede wszystkim nadmierne wypadanie włosów, zmiany w strukturze i wyglądzie włosa oraz inne nieprawidłowości skórne związane z owłosioną skórą głowy. Jednym z najczęstszych objawów jest łysienie, które może przybierać różne formy, w zależności od jego etiologii. Łysienie androgenowe, które dotyka głównie mężczyzn, prowadzi do stopniowej utraty włosów w okolicy skroni i czubka głowy. Z kolei łysienie plackowate objawia się nagłym, plamistym wypadaniem włosów, pozostawiając okrągłe obszary bez włosów. Inne objawy mogą obejmować łamliwość włosów, ich przerzedzenie, zmniejszenie połysku, suchość oraz rozdwojone końcówki. Choroby włosów, takie jak łysienie bliznowaciejące, mogą również prowadzić do trwałej utraty włosów poprzez proces bliznowacenia mieszków włosowych.

Choroby paznokci mogą objawiać się zmianami koloru, grubości, kształtu i struktury płytki paznokciowej. Typowymi objawami są zniekształcenia paznokci, takie jak łamliwość, pękanie, rozdwajanie, nadmierne rogowacenie oraz powstawanie białych lub żółtawych plam. W przypadku grzybicy paznokci, która jest jedną z najczęstszych infekcji dotyczących paznokci, paznokcie stają się zgrubiałe, łamliwe i mogą przybierać żółty, brązowy lub zielonkawy kolor. Kolejnym objawem chorób paznokci jest onycholiza, czyli odwarstwienie się płytki paznokciowej od łożyska, co może być związane zarówno z urazami, jak i infekcjami lub chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak łuszczyca paznokci. Inne schorzenia, takie jak zapalenie wałów paznokciowych (paronychia), prowadzą do obrzęku, zaczerwienienia i bólu wokół paznokci.

Diagnostyka

Diagnostyka chorób włosów i paznokci jest wieloetapowym procesem, który rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu lekarskiego. Dermatolog zbiera informacje na temat historii medycznej pacjenta, w tym stylu życia, diety, stosowanych leków oraz wcześniejszych chorób, które mogą wpływać na stan włosów i paznokci. Lekarz pyta również o objawy, czas ich pojawienia się oraz ewentualne czynniki pogarszające lub łagodzące stan pacjenta.

Badanie fizykalne jest kluczowym elementem diagnostyki. W przypadku chorób włosów dermatolog ocenia stan skóry głowy, mieszków włosowych oraz samych włosów. Często stosowaną metodą jest trichoskopia, czyli badanie owłosionej skóry głowy za pomocą dermatoskopu, co umożliwia ocenę stanu mieszków włosowych i wykrycie ewentualnych objawów łysienia bliznowaciejącego lub innych schorzeń. W przypadku podejrzenia łysienia androgenowego lekarz może również zalecić wykonanie badania poziomu hormonów, aby wykluczyć zaburzenia endokrynologiczne.

Diagnostyka chorób paznokci obejmuje ocenę ich kształtu, grubości, koloru oraz innych widocznych zmian. Dermatolog może zdecydować się na wykonanie badania mikologicznego, zwłaszcza w przypadku podejrzenia grzybicy paznokci. Badanie to polega na pobraniu fragmentu zmienionego paznokcia i przeprowadzeniu hodowli grzybów w laboratorium. W niektórych przypadkach, gdy zmiany są nietypowe lub trudne do rozpoznania, lekarz może zalecić wykonanie biopsji paznokcia, co pozwala na dokładną ocenę histopatologiczną i wykluczenie zmian nowotworowych. Diagnostyka łuszczycy paznokci może wymagać również konsultacji reumatologicznej, gdyż często towarzyszy ona łuszczycowemu zapaleniu stawów.

Leczenie

Leczenie chorób włosów i paznokci jest uzależnione od przyczyny schorzenia, rodzaju objawów oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. W przypadku łysienia androgenowego stosuje się leki hamujące aktywność enzymu 5-alfa-reduktazy, takie jak finasteryd, które zmniejszają stężenie dihydrotestosteronu odpowiedzialnego za miniaturyzację mieszków włosowych. Alternatywnie, stosuje się minoksydyl, który stymuluje wzrost włosów poprzez rozszerzenie naczyń krwionośnych w skórze głowy. W leczeniu łysienia plackowatego często stosuje się kortykosteroidy, zarówno miejscowo, jak i w postaci zastrzyków bezpośrednio do skóry głowy, co zmniejsza stan zapalny i hamuje reakcje autoimmunologiczne. Terapia fotodynamiczna oraz stosowanie leków immunosupresyjnych, takich jak cyklosporyna, są stosowane w bardziej zaawansowanych przypadkach.

W leczeniu chorób paznokci, takich jak grzybica, stosuje się preparaty przeciwgrzybicze zarówno miejscowe, jak i doustne. Leki miejscowe, takie jak terbinafina i amorolfina, nakładane są bezpośrednio na paznokcie, jednakże w przypadku rozległych infekcji leki doustne, takie jak itrakonazol lub flukonazol, mogą być bardziej skuteczne. W przypadku łuszczycy paznokci zaleca się stosowanie maści zawierających kortykosteroidy oraz preparatów z kalcypotriolem, które pomagają w redukcji stanu zapalnego i poprawiają wygląd płytki paznokciowej. W przypadkach zapalenia wałów paznokciowych, stosuje się antybiotyki miejscowe lub doustne w zależności od nasilenia infekcji bakteryjnej.

Pielęgnacja i odpowiednia higiena są kluczowe dla utrzymania zdrowia włosów i paznokci. Pacjenci powinni unikać częstego moczenia paznokci oraz stosowania kosmetyków zawierających drażniące substancje chemiczne. W przypadku łamliwości włosów, zaleca się stosowanie delikatnych szamponów oraz preparatów wzmacniających, które minimalizują uszkodzenia mechaniczne i chronią przed utratą wilgoci. U osób z łysieniem można również rozważyć zabiegi transplantacji włosów lub mikropigmentacji, które mogą przywrócić estetykę owłosionej skóry głowy.

Leczenie chorób włosów i paznokci jest zazwyczaj procesem długotrwałym, który wymaga cierpliwości oraz regularnych wizyt u dermatologa. Wczesna diagnoza i dostosowane do potrzeb pacjenta podejście terapeutyczne pozwalają na skuteczne zarządzanie objawami i minimalizację ryzyka nawrotów, poprawiając jednocześnie jakość życia i komfort pacjenta.