Grzybica paznokci
Grzybica paznokci (onychomycosis) to przewlekłe zakażenie paznokci wywoływane przez różne gatunki grzybów, głównie dermatofity (Trichophyton rubrum, Trichophyton mentagrophytes), ale także grzyby drożdżopodobne (Candida) oraz pleśnie. Choroba ta dotyczy zarówno paznokci u rąk, jak i u stóp, choć znacznie częściej występuje na paznokciach stóp. Zakażenie grzybicze paznokci jest powszechnym problemem zdrowotnym, szczególnie wśród osób starszych oraz cierpiących na choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, zaburzenia krążenia obwodowego czy immunosupresja. Występowanie grzybicy paznokci jest również związane z częstym narażeniem na wilgotne środowiska, noszeniem ciasnych, nieprzewiewnych butów oraz korzystaniem z publicznych łaźni czy basenów.
Grzybica paznokci
Grzybica paznokci (onychomycosis) to przewlekłe zakażenie paznokci wywoływane przez różne gatunki grzybów, głównie dermatofity (Trichophyton rubrum, Trichophyton mentagrophytes), ale także grzyby drożdżopodobne (Candida) oraz pleśnie. Choroba ta dotyczy zarówno paznokci u rąk, jak i u stóp, choć znacznie częściej występuje na paznokciach stóp. Zakażenie grzybicze paznokci jest powszechnym problemem zdrowotnym, szczególnie wśród osób starszych oraz cierpiących na choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, zaburzenia krążenia obwodowego czy immunosupresja. Występowanie grzybicy paznokci jest również związane z częstym narażeniem na wilgotne środowiska, noszeniem ciasnych, nieprzewiewnych butów oraz korzystaniem z publicznych łaźni czy basenów.
Objawy
Objawy grzybicy paznokci mogą się różnić w zależności od rodzaju zakażenia oraz stopnia zaawansowania choroby. Najczęstszymi objawami klinicznymi są zmiany w strukturze, kolorze oraz grubości paznokci. Początkowo zmiany dotyczą zazwyczaj jednego lub kilku paznokci, choć w cięższych przypadkach mogą obejmować wszystkie paznokcie zarówno u rąk, jak i stóp. Zainfekowane paznokcie stają się kruche, matowe, pogrubione oraz odbarwione.
W typowej postaci grzybicy paznokci (onychomikoza podpaznokciowa dystalno-boczna) zmiany rozpoczynają się od wolnego brzegu paznokcia, najczęściej na dużym palcu stopy, gdzie dochodzi do rozwarstwienia płytki paznokciowej. Na początku infekcji można zaobserwować białe lub żółtawe plamy pod paznokciem, które z czasem rozprzestrzeniają się w kierunku macierzy. Paznokieć staje się zgrubiały, łamliwy, a w miarę postępu infekcji może dojść do częściowego lub całkowitego oddzielenia płytki od łożyska (onycholiza). W zaawansowanych przypadkach paznokcie mogą przybrać zielonkawy lub brunatny kolor, a ich powierzchnia staje się nierówna i chropowata. W wyniku zmian strukturalnych paznokci, noszenie obuwia może powodować ból i dyskomfort, zwłaszcza przy ucisku na zmienione chorobowo paznokcie.
Grzybica paznokci powierzchowna biała to rzadsza postać choroby, w której grzyby atakują powierzchnię płytki paznokciowej, powodując powstawanie białych, kredowych plam. Z czasem powierzchnia paznokcia staje się szorstka, krucha i podatna na złamania. Ten rodzaj grzybicy jest zwykle ograniczony do powierzchni paznokcia i rzadko prowadzi do jego odwarstwienia.
W przypadku zakażeń wywołanych przez drożdżaki (Candida), grzybica paznokci często dotyczy paznokci u rąk, a zmiany chorobowe mogą obejmować także wały paznokciowe, co prowadzi do stanu zapalnego (paronychia). Zainfekowane paznokcie stają się zielonkawe, żółte lub brązowe, a wał paznokciowy jest obrzęknięty, bolesny i zaczerwieniony. W zaawansowanych przypadkach może dochodzić do wydzielania treści ropnej spod paznokcia.
Nieleczona grzybica paznokci może prowadzić do trwałych zmian deformujących paznokcie, a także do rozprzestrzeniania się infekcji na sąsiadujące tkanki skóry. Pacjenci cierpiący na tę chorobę często odczuwają nie tylko dyskomfort fizyczny, ale również problemy estetyczne, które wpływają na ich jakość życia.
Diagnostyka
Diagnostyka grzybicy paznokci opiera się na dokładnym wywiadzie lekarskim oraz badaniu klinicznym. Wywiad obejmuje pytania dotyczące czasu trwania zmian, ich lokalizacji, historii wcześniejszych infekcji grzybiczych oraz potencjalnych czynników ryzyka, takich jak narażenie na wilgoć, korzystanie z publicznych basenów, noszenie ciasnych butów lub zaburzenia układu immunologicznego.
Podczas badania klinicznego dermatolog ocenia charakterystyczne cechy zmian, takie jak pogrubienie paznokci, ich odbarwienie, łamliwość czy oddzielenie płytki paznokciowej od łożyska. Jednak, ponieważ zmiany paznokci mogą być podobne do innych schorzeń dermatologicznych, takich jak łuszczyca paznokci, liszaj płaski czy zmiany pourazowe, potwierdzenie zakażenia grzybiczego wymaga przeprowadzenia badań laboratoryjnych.
Jednym z podstawowych testów diagnostycznych jest badanie mikologiczne, które polega na pobraniu fragmentu paznokcia (złuszczonego materiału spod płytki paznokciowej lub całego fragmentu paznokcia) i jego mikroskopowym badaniu w 10-20% roztworze KOH (wodorotlenek potasu). KOH rozpuszcza keratynę, ułatwiając wykrycie obecności struktur grzybów, takich jak strzępki lub zarodniki. Badanie to jest szybkie i pozwala na wstępne potwierdzenie zakażenia grzybiczego.
W celu identyfikacji konkretnego gatunku grzyba, pobrany materiał może zostać poddany hodowli mikrobiologicznej. Próbki są umieszczane na specjalnym podłożu hodowlanym, które sprzyja wzrostowi grzybów. Hodowla może trwać od kilku dni do kilku tygodni, ale umożliwia dokładne określenie patogenu oraz jego wrażliwości na różne leki przeciwgrzybicze.
W trudnych diagnostycznie przypadkach, gdy wyniki mikroskopowe i hodowle nie dają jednoznacznych rezultatów, można przeprowadzić badania histopatologiczne z użyciem technik barwienia grzybów (PAS - Periodic Acid-Schiff). Biopsja fragmentu paznokcia i jego badanie histopatologiczne może być pomocne, zwłaszcza gdy istnieje podejrzenie współistnienia innych chorób paznokci.
Leczenie
Leczenie grzybicy paznokci jest procesem długotrwałym i wymaga kompleksowego podejścia, ponieważ infekcja zazwyczaj rozwija się powoli, a paznokcie rosną wolno. Leczenie opiera się na stosowaniu środków przeciwgrzybiczych, które mogą być aplikowane miejscowo lub przyjmowane doustnie, w zależności od stopnia zaawansowania choroby oraz rodzaju grzyba.
W przypadkach łagodnych i wczesnych stadiów zakażenia, leczenie miejscowe jest pierwszą linią terapii. Stosuje się lakiery przeciwgrzybicze zawierające substancje aktywne, takie jak amorolfina czy cyklopiroks, które przenikają przez płytkę paznokciową i hamują wzrost grzybów. Lakiery te są zazwyczaj stosowane raz lub dwa razy w tygodniu przez kilka miesięcy, aż do całkowitego odrośnięcia zdrowego paznokcia. Terapia miejscowa jest skuteczna głównie w przypadkach, gdzie infekcja dotyczy mniej niż 50% paznokcia i nie obejmuje macierzy.
W zaawansowanych przypadkach grzybicy paznokci, szczególnie gdy zakażenie obejmuje większość paznokcia lub dotyczy paznokci stóp, konieczne może być leczenie ogólnoustrojowe. Doustne leki przeciwgrzybicze, takie jak terbinafina, itrakonazol czy flukonazol, są standardem leczenia systemowego. Terbinafina, która działa poprzez hamowanie syntezy ergosterolu w błonie komórkowej grzyba, jest jednym z najczęściej stosowanych leków doustnych. Leczenie doustne trwa zazwyczaj 6-12 tygodni w przypadku paznokci u rąk oraz 12-24 tygodnie dla paznokci u stóp. Efekty terapii doustnej mogą być widoczne dopiero po kilku miesiącach od jej zakończenia, ponieważ nowy, zdrowy paznokieć musi stopniowo zastąpić zainfekowaną płytkę.
W niektórych przypadkach leczenie doustne łączy się z leczeniem miejscowym, co może zwiększyć skuteczność terapii. Pacjenci z ciężkimi zakażeniami paznokci, zwłaszcza osoby z chorobami przewlekłymi, takimi jak cukrzyca, mogą wymagać dłuższego okresu leczenia oraz ścisłej kontroli klinicznej.
W rzadkich przypadkach, gdy terapia farmakologiczna nie przynosi efektów lub zmiany paznokci są wyjątkowo rozległe, możliwe jest chirurgiczne usunięcie zainfekowanego paznokcia. Procedura ta może być przeprowadzona w połączeniu z leczeniem farmakologicznym, aby umożliwić nowemu, zdrowemu paznokciowi odrośnięcie bez przeszkód. Inną metodą, coraz częściej stosowaną, jest terapia laserowa, która działa na zasadzie niszczenia komórek grzybów za pomocą światła o odpowiedniej długości fali. Jednak skuteczność tej metody wymaga dalszych badań klinicznych.
Ważnym elementem terapii jest również profilaktyka. Pacjenci powinni dbać o higienę stóp i rąk, unikać noszenia wilgotnych butów oraz korzystania z obuwia i ręczników wspólnie z innymi osobami. Odpowiednie środki higieniczne, regularna dezynfekcja obuwia oraz unikanie publicznych miejsc, gdzie można zarazić się grzybami, są kluczowe w zapobieganiu nawrotom grzybicy paznokci.
Konsultacje specjalistów
Nazwa usługi
Cena
Usługi Centrum Medycznego
Nazwa usługi
Cena
Usługi Rehabilitacji
Nazwa
Czas trwania
Cena
Badania laboratoryjne
Nazwa
Cena
Zadbajmy o Twoje zdrowie
Zadzwoń, umów wizytę przez Internet lub sprawdź adresy placówek.
Centrum Medyczne
Lekarze specjaliści & badania laboratoryjne
Petrażyckiego 99, 30-399, Kraków
poniedziałek - piątek 7:00 - 20:00
sobota 7:00 - 13:00
Rehabilitacja
Masaże & fizjoterapia
Działowskiego 1, 30-399, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Podgórska Poradnia
Lekarze specjaliści & badania laboratoryjne
Rynek Podgórski 14, 30-518, Kraków
poniedziałek - piątek 7:00 - 20:00
sobota 7:00 - 13:00
Zadbajmy o Twoje zdrowie
Zadzwoń, umów wizytę przez Internet lub sprawdź adresy placówek.
Powiązane schorzenia
Wczytywanie...
Specjaliści
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Często zadawane pytania
Add a Title
Add paragraph text. Click “Edit Text” to update the font, size and more. To change and reuse text themes, go to Site Styles.
Add a Title
Add paragraph text. Click “Edit Text” to update the font, size and more. To change and reuse text themes, go to Site Styles.