Grzybica skóry
Grzybica skóry, zwana także dermatofitozą, jest powszechną, zakaźną chorobą wywoływaną przez grzyby dermatofity, które należą do rodzajów Trichophyton, Microsporum oraz Epidermophyton. Choroba ta atakuje keratynowe struktury naskórka, włosów i paznokci, prowadząc do różnych zmian skórnych, w zależności od miejsca infekcji oraz specyficznych czynników związanych z układem odpornościowym gospodarza. Grzybica skóry dotyczy osób w każdym wieku i jest szczególnie częsta w miejscach o ciepłym i wilgotnym klimacie, gdzie łatwo dochodzi do rozwoju grzybów na skórze. Choroba może rozprzestrzeniać się poprzez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą, zwierzęciem lub przez kontakt z zakażonymi przedmiotami, takimi jak ręczniki, buty czy ubrania.
Grzybica skóry
Grzybica skóry, zwana także dermatofitozą, jest powszechną, zakaźną chorobą wywoływaną przez grzyby dermatofity, które należą do rodzajów Trichophyton, Microsporum oraz Epidermophyton. Choroba ta atakuje keratynowe struktury naskórka, włosów i paznokci, prowadząc do różnych zmian skórnych, w zależności od miejsca infekcji oraz specyficznych czynników związanych z układem odpornościowym gospodarza. Grzybica skóry dotyczy osób w każdym wieku i jest szczególnie częsta w miejscach o ciepłym i wilgotnym klimacie, gdzie łatwo dochodzi do rozwoju grzybów na skórze. Choroba może rozprzestrzeniać się poprzez bezpośredni kontakt z zakażoną osobą, zwierzęciem lub przez kontakt z zakażonymi przedmiotami, takimi jak ręczniki, buty czy ubrania.
Objawy
Objawy grzybicy skóry różnią się w zależności od lokalizacji infekcji oraz rodzaju grzyba, który wywołał zakażenie. Ogólnie rzecz biorąc, zakażenie grzybicze może obejmować dowolną część ciała, w tym skórę gładką, owłosioną skórę głowy, paznokcie, stopy, dłonie oraz pachwiny. Wspólnymi cechami dla większości typów grzybicy skóry są zmiany zapalne oraz złuszczające się wykwity, które mogą towarzyszyć swędzeniu i pieczeniu.
W przypadku grzybicy skóry gładkiej (tinea corporis), najbardziej charakterystycznym objawem są okrągłe, dobrze odgraniczone plamy o rumieniowym obrzeżu, które z czasem powiększają się, tworząc pierścieniowate zmiany z jaśniejszym środkiem. Zmiany te mogą występować w różnych miejscach na ciele, w tym na kończynach, tułowiu, a także na twarzy. Często towarzyszy im intensywne swędzenie, a z czasem na obrzeżach zmian mogą pojawić się grudki i pęcherzyki. Grzybica skóry gładkiej jest bardzo zakaźna, co sprawia, że łatwo rozprzestrzenia się w społecznościach zamkniętych, takich jak rodziny, szkoły, czy kluby sportowe.
Grzybica owłosionej skóry głowy (tinea capitis) dotyka głównie dzieci, choć może występować również u dorosłych. Charakteryzuje się powstawaniem okrągłych, łysiejących plam z towarzyszącym złuszczaniem naskórka i złamanymi włosami. W cięższych przypadkach może dojść do rozwoju krost i głębszych zmian zapalnych, takich jak kerion, który jest bolesnym, ropnym guzkiem. Objawem grzybicy głowy mogą być również świąd oraz tkliwość skóry w miejscach zakażenia.
Grzybica stóp (tinea pedis), zwana również "stopą sportowca", najczęściej dotyczy przestrzeni międzypalcowych, gdzie skóra staje się czerwona, wilgotna, z widocznym złuszczaniem oraz pęknięciami naskórka. Zmiany te często są bolesne i mogą prowadzić do wtórnych zakażeń bakteryjnych. W przypadku przewlekłej grzybicy stóp, zmiany mogą się rozprzestrzeniać na boczne części stóp oraz pięty, tworząc suchą, łuszczącą się skórę o białawym zabarwieniu. Inną odmianą jest tzw. postać potnicowa, charakteryzująca się obecnością licznych, swędzących pęcherzyków.
Grzybica pachwin (tinea cruris) obejmuje fałdy pachwinowe, a jej objawem są czerwone, swędzące plamy z wyraźnym obwodowym brzegiem, często rozszerzające się na wewnętrzne powierzchnie ud i pośladki. W wyniku ocierania się skóry w miejscach infekcji może dojść do wtórnych podrażnień i nadkażeń, co zwiększa dyskomfort pacjenta. Zmiany te mogą być również związane z nieodpowiednią higieną, noszeniem ciasnych ubrań czy nadmiernym poceniem się.
Grzybica paznokci (onychomycosis lub tinea unguium) prowadzi do zgrubienia, odbarwienia oraz łamliwości paznokci, najczęściej na stopach. Paznokcie stają się żółtawe, szare, kruche, a z czasem może dojść do ich całkowitego zniszczenia. W zaawansowanych przypadkach grzybica paznokci może być bolesna i utrudniać codzienne funkcjonowanie.
Diagnostyka
Proces diagnostyki grzybicy skóry rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu lekarskiego, w którym dermatolog ocenia przebieg choroby, możliwe źródła zakażenia oraz objawy. W wywiadzie często istotne jest pytanie o kontakty z osobami lub zwierzętami, które mogą być nosicielami grzyba, a także o czynniki ryzyka takie jak nadmierne pocenie się, noszenie ciasnych ubrań, czy korzystanie z publicznych basenów lub saun.
Następnie przeprowadza się dokładne badanie fizykalne, w którym lekarz ocenia charakter zmian skórnych, ich lokalizację oraz wygląd. Zmiany grzybicze mogą być podobne do innych dermatoz, takich jak łuszczyca, wyprysk, czy kontaktowe zapalenie skóry, dlatego kluczowe jest potwierdzenie obecności grzyba. W celu ostatecznej diagnostyki dermatofitozy często stosuje się badania mikologiczne, polegające na pobraniu materiału z powierzchni zmiany skórnej (np. złuszczonego naskórka, fragmentów paznokci czy włosów) i jego mikroskopowym badaniu.
Jednym z najczęściej stosowanych testów diagnostycznych jest badanie pod mikroskopem z zastosowaniem 10-20% roztworu KOH (wodorotlenek potasu). Roztwór ten rozpuszcza komórki naskórka, pozostawiając nienaruszone struktury grzybów, które można następnie łatwo zaobserwować pod mikroskopem. Badanie to pozwala na szybkie i skuteczne potwierdzenie obecności grzybów w materiale biologicznym.
Kolejnym ważnym elementem diagnostyki jest hodowla mikrobiologiczna, która polega na umieszczeniu pobranego materiału na odpowiednich podłożach hodowlanych. Proces ten pozwala na wzrost i identyfikację konkretnego gatunku grzyba, co jest istotne dla optymalnego doboru terapii. Chociaż hodowla może trwać od kilku dni do kilku tygodni, to jest ona ważna w przypadkach, gdy standardowe metody diagnostyczne nie przynoszą jednoznacznych wyników lub gdy zakażenie nie reaguje na leczenie.
W przypadku podejrzenia grzybicy paznokci, oprócz badań mikroskopowych i hodowli, lekarz może zlecić dodatkowe badania, takie jak badanie histopatologiczne, które pozwala na ocenę głębszych warstw paznokcia pod kątem obecności grzybów.
Leczenie
Leczenie grzybicy skóry zależy od lokalizacji zakażenia, jego rozległości, a także rodzaju grzyba, który wywołał infekcję. W przypadku zakażeń ograniczonych do niewielkich obszarów skóry, podstawową formą leczenia są leki miejscowe, takie jak kremy, maści, żele lub aerozole zawierające substancje przeciwgrzybicze. Najczęściej stosowane substancje aktywne w leczeniu miejscowym to azole (np. klotrimazol, mikonazol) oraz alliloaminy (np. terbinafina, naftyfina). Leki te działają poprzez hamowanie syntezy ergosterolu, kluczowego składnika błony komórkowej grzybów, co prowadzi do zahamowania wzrostu i eliminacji patogenów.
W leczeniu grzybicy skóry gładkiej stosuje się miejscowe preparaty przeciwgrzybicze, które nakłada się bezpośrednio na zmiany chorobowe przez okres od 2 do 4 tygodni. W przypadku większych zakażeń lub trudnych do leczenia miejsc, takich jak paznokcie lub owłosiona skóra głowy, stosuje się leczenie systemowe za pomocą doustnych leków przeciwgrzybiczych. Doustne środki, takie jak terbinafina, itrakonazol lub flukonazol, są skuteczne w eliminacji grzybów z głębszych warstw skóry i są stosowane w przypadku cięższych zakażeń, gdzie leczenie miejscowe okazuje się niewystarczające.
Grzybica paznokci, ze względu na swoją trudność w leczeniu, często wymaga terapii doustnej przez okres od kilku miesięcy. W celu zwiększenia skuteczności terapii, leki doustne mogą być łączone z leczeniem miejscowym, takim jak lakiery przeciwgrzybicze.
Ważnym elementem leczenia grzybicy jest odpowiednia higiena i profilaktyka, aby zapobiegać nawrotom choroby. Pacjenci powinni unikać wilgotnych środowisk, dbać o suche i czyste ubrania oraz stosować środki przeciwgrzybicze profilaktycznie, zwłaszcza w miejscach narażonych na zakażenie, takich jak stopy czy pachwiny.
Konsultacje specjalistów
Nazwa usługi
Cena
Usługi Centrum Medycznego
Nazwa usługi
Cena
Usługi Rehabilitacji
Nazwa
Czas trwania
Cena
Badania laboratoryjne
Nazwa
Cena
Zadbajmy o Twoje zdrowie
Zadzwoń, umów wizytę przez Internet lub sprawdź adresy placówek.
Centrum Medyczne
Lekarze specjaliści & badania laboratoryjne
Petrażyckiego 99, 30-399, Kraków
poniedziałek - piątek 7:00 - 20:00
sobota 7:00 - 13:00
Rehabilitacja
Masaże & fizjoterapia
Działowskiego 1, 30-399, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Podgórska Poradnia
Lekarze specjaliści & badania laboratoryjne
Rynek Podgórski 14, 30-518, Kraków
poniedziałek - piątek 7:00 - 20:00
sobota 7:00 - 13:00
Zadbajmy o Twoje zdrowie
Zadzwoń, umów wizytę przez Internet lub sprawdź adresy placówek.
Powiązane schorzenia
Wczytywanie...
Specjaliści
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Często zadawane pytania
Add a Title
Add paragraph text. Click “Edit Text” to update the font, size and more. To change and reuse text themes, go to Site Styles.
Add a Title
Add paragraph text. Click “Edit Text” to update the font, size and more. To change and reuse text themes, go to Site Styles.