Objawy
Krztusiec, znany również jako koklusz, jest wysoce zakaźną chorobą bakteryjną wywoływaną przez Bordetella pertussis. Choroba charakteryzuje się ciężkimi, napadowymi atakami kaszlu i może prowadzić do poważnych powikłań, zwłaszcza u niemowląt i osób starszych. Objawy krztuśca można podzielić na trzy fazy: fazę kataralną, fazę napadową oraz fazę rekonwalescencji.
Faza kataralna
Faza kataralna jest wczesnym etapem choroby i trwa zazwyczaj od 1 do 2 tygodni. Objawy tej fazy są często niespecyficzne i mogą przypominać objawy przeziębienia:
Katar: Obfity, wodnisty wyciek z nosa.
Kaszel: Początkowo łagodny, suchy kaszel.
Gorączka: Niska gorączka, zazwyczaj poniżej 38°C.
Złe samopoczucie: Ogólne uczucie zmęczenia i osłabienia.
Łzawienie: Wodniste oczy i zaczerwienienie spojówek.
Faza napadowa
Faza napadowa jest najbardziej charakterystycznym etapem krztuśca i może trwać od 1 do 6 tygodni lub dłużej. Objawy są znacznie bardziej specyficzne i intensywne:
Napadowy kaszel: Seria gwałtownych, konwulsyjnych kaszlnięć, które kończą się gwałtownym wdechem, często z charakterystycznym świstem ("whoop"). Ataki kaszlu mogą być wywoływane przez różne bodźce, takie jak zimne powietrze, jedzenie czy płacz.
Wymioty: Kaszel jest często na tyle intensywny, że wywołuje wymioty, szczególnie u dzieci.
Wycieńczenie: Ataki kaszlu są wyczerpujące i mogą prowadzić do znacznego zmęczenia.
Sinica: W skrajnych przypadkach, intensywny kaszel może prowadzić do niedotlenienia, co objawia się sinicą – niebieskawym zabarwieniem skóry i błon śluzowych.
Krwawe wybroczyny: Pękające małe naczynia krwionośne mogą prowadzić do pojawienia się wybroczyn krwawych na twarzy i w spojówkach.
Faza rekonwalescencji
Faza rekonwalescencji jest końcowym etapem choroby, trwającym od kilku tygodni do kilku miesięcy:
Stopniowe ustępowanie kaszlu: Kaszel staje się rzadszy i mniej intensywny.
Nawracające ataki kaszlu: Chociaż kaszel łagodnieje, nawracające epizody kaszlu mogą występować, szczególnie w odpowiedzi na infekcje dróg oddechowych.
Diagnostyka
Diagnostyka krztuśca opiera się na wywiadzie klinicznym, badaniu fizykalnym oraz szeregu testów laboratoryjnych i mikrobiologicznych, które mają na celu potwierdzenie obecności Bordetella pertussis.
Wywiad kliniczny i badanie fizykalne
Pierwszym krokiem w diagnostyce jest dokładny wywiad medyczny, w którym lekarz zbiera informacje na temat objawów, ich nasilenia i czasu trwania. Ważne jest również ustalenie historii kontaktów z osobami chorymi oraz statusu szczepień pacjenta. Podczas badania fizykalnego lekarz może zauważyć:
Charakterystyczny świst: Świst podczas wdechu po serii kaszlnięć.
Wybroczyny krwawe: Małe krwawe plamki na skórze i spojówkach, szczególnie po intensywnych atakach kaszlu.
Sinica: Niebieskawe zabarwienie skóry i błon śluzowych w skrajnych przypadkach.
Badania laboratoryjne i mikrobiologiczne
Wymaz z nosogardzieli: Złotym standardem diagnostycznym jest pobranie wymazu z nosogardzieli i wykonanie posiewu bakteriologicznego lub testu PCR (polymerase chain reaction) w celu wykrycia DNA Bordetella pertussis. Test PCR jest bardziej czuły i szybszy niż tradycyjny posiew.
Serologia: Testy serologiczne, które wykrywają przeciwciała przeciwko Bordetella pertussis, mogą być używane do potwierdzenia niedawnej infekcji, zwłaszcza u osób dorosłych i starszych dzieci, u których objawy mogą być mniej specyficzne.
Analiza krwi: W badaniach krwi często obserwuje się leukocytozę z limfocytozą, co jest charakterystyczne dla krztuśca, choć nie specyficzne.
Diagnostyka różnicowa
Krztusiec musi być różnicowany z innymi przyczynami przewlekłego kaszlu, takimi jak:
Infekcje wirusowe: Grypa, RSV, adenowirusy.
Alergiczne zapalenie oskrzeli: Astma oskrzelowa.
Choroby płuc: Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP), zapalenie płuc.
Refluks żołądkowo-przełykowy: Może powodować przewlekły kaszel, szczególnie w nocy.
Leczenie
Leczenie krztuśca obejmuje zarówno terapię farmakologiczną, jak i niefarmakologiczną, z naciskiem na zapobieganie powikłaniom i łagodzenie objawów.
Antybiotyki
Podstawą leczenia krztuśca są antybiotyki, które mogą skrócić czas trwania choroby, zmniejszyć nasilenie objawów oraz zapobiegać rozprzestrzenianiu się infekcji:
Makrolidy: Erytromycyna, azytromycyna i klarytromycyna są lekami pierwszego wyboru. Makrolidy są skuteczne w eliminacji Bordetella pertussis z dróg oddechowych.
Trimethoprim-sulfametoksazol: Może być stosowany u pacjentów uczulonych na makrolidy.
Leczenie wspomagające
W leczeniu krztuśca istotne jest także wsparcie objawowe i monitorowanie pacjentów w celu zapobiegania powikłaniom:
Leki przeciwkaszlowe: Chociaż leki przeciwkaszlowe mogą łagodzić objawy, ich stosowanie jest ograniczone ze względu na ryzyko działań niepożądanych i ograniczoną skuteczność w przypadku krztuśca.
Nawadnianie: Utrzymywanie odpowiedniego poziomu nawodnienia, zwłaszcza u dzieci, które mogą tracić dużo płynów przez wymioty i pocenie się podczas ataków kaszlu.
Tlenoterapia: W przypadkach ciężkiej sinicy lub duszności może być konieczne podawanie tlenu.
Zapobieganie
Szczepienia są najskuteczniejszym sposobem zapobiegania krztuścowi:
Szczepienia DTPa: Szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi są podawane w serii szczepień w dzieciństwie oraz przypominające dawki w wieku dojrzewania i dorosłości.
Szczepienia w ciąży: Zaleca się podanie dawki przypominającej szczepionki Tdap kobietom w ciąży, aby chronić noworodki, które są najbardziej narażone na ciężki przebieg krztuśca.
Leczenie szpitalne
Ciężkie przypadki krztuśca, szczególnie u niemowląt, mogą wymagać hospitalizacji:
Monitorowanie: Ciągłe monitorowanie parametrów życiowych, w tym saturacji tlenowej.
Wsparcie oddechowe: W skrajnych przypadkach, może być konieczne zastosowanie mechanicznej wentylacji.
Krztusiec jest poważną chorobą, która wymaga szybkiego rozpoznania i odpowiedniego leczenia. Dzięki skutecznym metodom diagnostycznym i nowoczesnym terapiom, możliwe jest skuteczne zarządzanie chorobą oraz zapobieganie jej rozprzestrzenianiu się w populacji.
Konsultacje specjalistów
Konsultacja internisty
180,00 zł
Konsultacja pediatry
200,00 zł
Usługi Centrum Medycznego
Nazwa usługi
Cena
Usługi Rehabilitacji
Nazwa
Czas trwania
Cena
Badania laboratoryjne
Krztusiec - p/c IgA (Bordetella pertussis) (S05)
54,00 zł
Krztusiec - p/c IgG (Bordetella pertussis) (S07)
54,00 zł
Krztusiec - p/c IgM (Bordetella pertussis) (S09)
54,00 zł
Morfologia (C55)
16,00 zł
Posiew z górnych dróg oddechowych rozszerzony
45,00 zł
Posiew z nosa rozszerzony
45,00 zł
Zadbajmy o Twoje zdrowie
Zadzwoń, umów wizytę przez Internet lub sprawdź adresy placówek.
Centrum Medyczne
Lekarze specjaliści & badania laboratoryjne
Petrażyckiego 99, 30-399, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Rehabilitacja
Masaże & fizjoterapia
Działowskiego 1, 30-399, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Podgórska Poradnia
Lekarze specjaliści & badania laboratoryjne
Rynek Podgórski 14, 30-518, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Zadbajmy o Twoje zdrowie
Zadzwoń, umów wizytę przez Internet lub sprawdź adresy placówek.
Powiązane schorzenia
Wczytywanie...
Specjaliści
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Często zadawane pytania
Add a Title
Add paragraph text. Click “Edit Text” to update the font, size and more. To change and reuse text themes, go to Site Styles.
Add a Title
Add paragraph text. Click “Edit Text” to update the font, size and more. To change and reuse text themes, go to Site Styles.
