Objawy
Mania jest stanem psychicznym charakteryzującym się nienormalnie podwyższonym, drażliwym lub euforycznym nastrojem, który może prowadzić do zaburzeń funkcjonowania w codziennym życiu. Mania jest często związana z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym (bipolar disorder) i może przybierać różne nasilenie, od łagodnego do skrajnie ciężkiego. Poniżej szczegółowo omówiono objawy manii, które mogą dotyczyć sfery emocjonalnej, poznawczej, fizycznej i behawioralnej.
Objawy emocjonalne
Euforia: Pacjenci doświadczają nadmiernie podwyższonego nastroju, uczucia nieuzasadnionej radości, euforii lub poczucia wszechmocy.
Drażliwość: Wraz z euforią może występować drażliwość, wrogość lub nawet agresja, zwłaszcza gdy pacjent napotyka przeszkody lub ograniczenia.
Ekstremalny optymizm: Niezwykle pozytywne spojrzenie na przyszłość, często niepoparte realistyczną oceną sytuacji.
Objawy poznawcze
Przyspieszone myśli: Pacjenci często doświadczają tzw. gonitwy myśli (racing thoughts), gdzie ich umysł przeskakuje z jednej myśli na drugą z dużą szybkością.
Wielkościowe idee: Występują urojenia wielkościowe (grandiosity), czyli przesadzone poczucie własnej wartości, przekonanie o posiadaniu specjalnych umiejętności, talentów lub władzy.
Zaburzona ocena rzeczywistości: Brak realistycznego spojrzenia na sytuacje życiowe, co może prowadzić do podejmowania ryzykownych decyzji.
Trudności z koncentracją: Problemy z utrzymaniem uwagi, łatwe rozpraszanie się, niemożność ukończenia zadań.
Objawy fizyczne
Zwiększona energia: Nadmierna ilość energii, która prowadzi do podejmowania wielu aktywności, często bez potrzeby odpoczynku.
Zmniejszone potrzeby snu: Pacjenci często odczuwają zmniejszoną potrzebę snu, mogą spać tylko kilka godzin dziennie, nie odczuwając zmęczenia.
Podniecenie ruchowe: Zwiększona aktywność fizyczna, niepokój ruchowy, pacjenci mogą być nadmiernie pobudzeni, gestykulować, chodzić tam i z powrotem.
Objawy behawioralne
Impulsywność: Podejmowanie nagłych, nieprzemyślanych decyzji, które mogą prowadzić do ryzykownych zachowań, takich jak nieodpowiedzialne wydawanie pieniędzy, ryzykowne kontakty seksualne, nadmierne zakupy.
Podwyższona aktywność socjalna: Niezwykle towarzyskie zachowanie, zwiększona potrzeba kontaktów z innymi ludźmi, częste inicjowanie rozmów.
Szybka mowa: Przyspieszone tempo mówienia, głośny i nieprzerwany sposób wypowiadania się, trudności z zatrzymaniem się w trakcie rozmowy.
Podejmowanie wielu projektów: Rozpoczynanie wielu projektów naraz, często bez możliwości ich ukończenia, przerzucanie się z jednej aktywności na drugą.
Diagnostyka
Diagnostyka manii jest procesem wieloetapowym, który obejmuje dokładny wywiad medyczny, ocenę kliniczną oraz zastosowanie określonych kryteriów diagnostycznych. Celem diagnostyki jest potwierdzenie obecności manii, określenie jej nasilenia oraz zidentyfikowanie ewentualnych chorób współistniejących.
Wywiad medyczny
Podstawą diagnostyki manii jest szczegółowy wywiad medyczny, który obejmuje:
Historia objawów: Czas trwania, nasilenie, częstotliwość i charakter objawów manii. Ważne jest również zidentyfikowanie cykliczności epizodów maniakalnych i ich powiązania z epizodami depresyjnymi.
Historia zdrowia psychicznego: Wcześniejsze diagnozy zaburzeń psychicznych, epizody depresji, manii lub hipomanii, historia hospitalizacji psychiatrycznych.
Historia rodzinna: Występowanie zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, depresji, manii lub innych zaburzeń psychicznych w rodzinie.
Historia medyczna: Przebyte choroby, urazy, przyjmowane leki oraz nadużywanie substancji psychoaktywnych, które mogą wpływać na stan psychiczny pacjenta.
Ocena kliniczna
Lekarz psychiatra lub inny specjalista zdrowia psychicznego przeprowadza szczegółową ocenę kliniczną, która obejmuje:
Ocena nastroju: Obserwacja i ocena nastroju pacjenta, jego emocji, poziomu energii i aktywności.
Ocena zachowania: Obserwacja zachowania pacjenta, jego sposobu mówienia, tempa mowy, gestykulacji, impulsów i reakcji na sytuacje stresowe.
Ocena poznawcza: Testy oceniające funkcje poznawcze, takie jak pamięć, koncentracja, myślenie abstrakcyjne, ocena realistycznego myślenia.
Ocena funkcjonowania: Ocena wpływu objawów na codzienne funkcjonowanie pacjenta, jego zdolność do wykonywania obowiązków zawodowych, utrzymywania relacji społecznych, dbania o siebie.
Kryteria diagnostyczne
W diagnostyce manii stosowane są określone kryteria diagnostyczne zawarte w klasyfikacjach takich jak DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) czy ICD-10 (International Classification of Diseases):
Okres utrzymującego się podwyższonego, ekspansywnego lub drażliwego nastroju trwający co najmniej tydzień lub wymagający hospitalizacji.
Obecność co najmniej trzech (lub czterech, jeśli nastrój jest tylko drażliwy) spośród następujących objawów: zwiększona aktywność lub niepokój ruchowy, nadmierna gadatliwość, gonitwa myśli, urojenia wielkościowe, zmniejszona potrzeba snu, skłonność do rozpraszania uwagi, impulsywność.
Diagnostyka różnicowa
Diagnoza manii wymaga różnicowania z innymi stanami psychicznymi i medycznymi, które mogą powodować podobne objawy:
Schizofrenia: Obecność objawów psychotycznych, takich jak halucynacje czy urojenia, które mogą występować także w manii, ale mają inną etiologię.
Zaburzenia schizoafektywne: Objawy manii i depresji współistniejące z objawami psychotycznymi.
Nadużywanie substancji psychoaktywnych: Objawy manii mogą być wywołane przez nadużywanie alkoholu, narkotyków lub leków.
Choroby somatyczne: Takie jak nadczynność tarczycy, które mogą powodować objawy podobne do manii.
Leczenie
Leczenie manii jest złożonym procesem, który obejmuje terapię farmakologiczną, psychoterapię oraz techniki wspomagające. Celem leczenia jest stabilizacja nastroju, zmniejszenie nasilenia objawów manii oraz zapobieganie nawrotom.
Leczenie farmakologiczne
Farmakoterapia jest podstawowym elementem leczenia manii. W leczeniu stosuje się różne grupy leków, które pomagają w kontrolowaniu objawów i stabilizowaniu nastroju:
Leki stabilizujące nastrój: Takie jak lit, który jest jednym z najczęściej stosowanych leków w leczeniu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Lit pomaga w stabilizowaniu nastroju i zapobieganiu nawrotom manii i depresji.
Leki przeciwdrgawkowe: Takie jak kwas walproinowy, lamotrygina i karbamazepina, które mają działanie stabilizujące nastrój i są stosowane w leczeniu manii.
Leki przeciwpsychotyczne: Takie jak olanzapina, risperidon, kwetiapina i aripiprazol, które są skuteczne w kontrolowaniu objawów manii, zwłaszcza w przypadku obecności objawów psychotycznych.
Leki benzodiazepinowe: Takie jak lorazepam czy diazepam, które mogą być stosowane krótkoterminowo w celu złagodzenia niepokoju i pobudzenia ruchowego, ale ze względu na ryzyko uzależnienia ich stosowanie jest ograniczone.
Psychoterapia
Psychoterapia jest ważnym uzupełnieniem farmakoterapii w leczeniu manii, szczególnie w dłuższym okresie:
Terapia poznawczo-behawioralna (CBT): Pomaga pacjentom zidentyfikować i zmienić negatywne wzorce myślenia i zachowania, które mogą przyczyniać się do nawrotów manii. CBT jest również skuteczna w uczeniu technik radzenia sobie ze stresem i poprawie umiejętności interpersonalnych.
Terapia interpersonalna i rytmów społecznych (IPSRT): Skupia się na stabilizacji codziennych rytmów, takich jak sen, jedzenie i aktywność, oraz na poprawie relacji interpersonalnych, co może pomóc w zapobieganiu nawrotom manii.
Terapia psychoedukacyjna: Edukuje pacjentów i ich rodziny na temat zaburzeń afektywnych dwubiegunowych, objawów manii, strategii radzenia sobie oraz znaczenia przyjmowania leków i regularnych wizyt kontrolnych.
Techniki wspomagające
Różnorodne techniki wspomagające mogą być stosowane jako uzupełnienie terapii farmakologicznej i psychoterapii:
Techniki relaksacyjne: Medytacja, joga, techniki oddechowe i progresywna relaksacja mięśniowa mogą pomóc w redukcji stresu i poprawie samopoczucia.
Ćwiczenia fizyczne: Regularna aktywność fizyczna, taka jak bieganie, pływanie czy tai chi, może pomóc w stabilizacji nastroju i redukcji objawów manii.
Zdrowa dieta: Zbilansowana dieta, bogata w witaminy i minerały, może wspierać zdrowie psychiczne i fizyczne.
Higiena snu: Utrzymywanie regularnych nawyków snu, unikanie kofeiny i ekranów przed snem może poprawić jakość snu i ogólne zdrowie psychiczne.
Leczenie szpitalne
W ciężkich przypadkach manii, gdy objawy są bardzo nasilone i stanowią zagrożenie dla pacjenta lub innych osób, może być konieczne leczenie szpitalne:
Stabilizacja farmakologiczna: W szpitalu pacjent może otrzymać intensywne leczenie farmakologiczne w celu szybkiej stabilizacji nastroju.
Bezpieczeństwo pacjenta: Szpitalne środowisko zapewnia bezpieczne i kontrolowane warunki, w których pacjent jest monitorowany przez cały czas.
Terapia intensywna: W szpitalu pacjent może uczestniczyć w intensywnych sesjach terapeutycznych, które pomagają w szybszym powrocie do stabilnego stanu.
Konsultacje specjalistów
Konsultacja psychiatry (pierwsza wizyta)
300,00 zł
Konsultacja psychiatry (kolejna wizyta)
250,00 zł
Psychoterapia (pierwsza wizyta)
200,00 zł
Psychoterapia (kolejna wizyta)
180,00 zł
Telekonsultacja psychiatry
230,00 zł
Usługi Centrum Medycznego
Nazwa usługi
Cena
Usługi Rehabilitacji
Nazwa
Czas trwania
Cena
Badania laboratoryjne
Nazwa
Cena
Zadbajmy o Twoje zdrowie
Zadzwoń, umów wizytę przez Internet lub sprawdź adresy placówek.
Centrum Medyczne
Lekarze specjaliści & badania laboratoryjne
Petrażyckiego 99, 30-399, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Rehabilitacja
Masaże & fizjoterapia
Działowskiego 1, 30-399, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Podgórska Poradnia
Lekarze specjaliści & badania laboratoryjne
Rynek Podgórski 14, 30-518, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Zadbajmy o Twoje zdrowie
Zadzwoń, umów wizytę przez Internet lub sprawdź adresy placówek.
Powiązane schorzenia
Wczytywanie...
Specjaliści
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Często zadawane pytania
Add a Title
Add paragraph text. Click “Edit Text” to update the font, size and more. To change and reuse text themes, go to Site Styles.
Add a Title
Add paragraph text. Click “Edit Text” to update the font, size and more. To change and reuse text themes, go to Site Styles.