Ospa, znana również jako ospa wietrzna, jest wysoce zakaźną chorobą wirusową wywoływaną przez wirusa Varicella-Zoster. Jest to powszechna infekcja, zwłaszcza wśród dzieci, ale może dotknąć osoby w każdym wieku. Objawy ospy wietrznej są zróżnicowane i mogą obejmować szeroki zakres dolegliwości, od łagodnych do ciężkich. Choroba rozwija się etapowo, a jej objawy można podzielić na kilka charakterystycznych faz.

Okres inkubacji:

Okres inkubacji ospy wietrznej wynosi zwykle od 10 do 21 dni od momentu zakażenia. W tym czasie wirus namnaża się w organizmie, ale nie powoduje jeszcze wyraźnych objawów klinicznych.

Faza prodromalna:

Ta faza trwa zazwyczaj od 1 do 2 dni i charakteryzuje się niespecyficznymi objawami, które mogą przypominać objawy przeziębienia lub grypy. Objawy prodromalne obejmują:
Gorączka: Zwykle umiarkowana, choć u niektórych pacjentów może osiągnąć wysokie wartości.
Bóle głowy: Umiarkowane bóle głowy są częste.
Osłabienie i złe samopoczucie: Pacjenci mogą odczuwać ogólne osłabienie, zmęczenie i brak energii.
Bóle mięśni: Bóle mięśni i stawów są częste i mogą przypominać dolegliwości związane z grypą.

Faza wysypkowa:

Jest to najbardziej charakterystyczna faza ospy wietrznej, która trwa zwykle od 5 do 10 dni. Wysypka rozwija się etapowo i ma specyficzny przebieg:
Początek wysypki: Wysypka pojawia się najpierw na twarzy, tułowiu i owłosionej skórze głowy, a następnie rozprzestrzenia się na kończyny.
Charakterystyka wysypki: Wysypka zaczyna się jako małe, czerwone plamki (makule), które szybko przechodzą w grudki (papule), a następnie tworzą pęcherzyki (pęcherzyki wypełnione płynem). Pęcherzyki te mogą pękać, tworząc owrzodzenia, które pokrywają się strupami.
Świąd: Wysypka jest zwykle bardzo swędząca, co prowadzi do drapania i ryzyka wtórnych infekcji bakteryjnych.
Różne stadia wysypki: Charakterystyczne dla ospy wietrznej jest występowanie zmian skórnych w różnych stadiach rozwoju jednocześnie.

Objawy ogólnoustrojowe:

W trakcie trwania wysypki pacjenci mogą nadal odczuwać objawy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka, osłabienie, bóle głowy i mięśni. W cięższych przypadkach mogą wystąpić dodatkowe objawy, takie jak nudności, wymioty, ból brzucha i biegunka.

Powikłania:

Choć ospa wietrzna zwykle przebiega łagodnie, w niektórych przypadkach może prowadzić do poważnych powikłań. Do najczęstszych powikłań należą:
Infekcje bakteryjne skóry: Drapanie pęcherzyków może prowadzić do wtórnych infekcji bakteryjnych, takich jak liszajec.
Zapalenie płuc: Wirusowe zapalenie płuc może wystąpić, zwłaszcza u dorosłych i osób z osłabionym układem odpornościowym.
Zapalenie mózgu i móżdżku: Rzadko, ale może wystąpić zapalenie mózgu (encefalitis) lub zapalenie móżdżku (ataxia cerebellaris), prowadzące do poważnych objawów neurologicznych.
Zespół Reye’a: U dzieci leczonych aspiryną może wystąpić rzadkie, ale poważne powikłanie znane jako zespół Reye’a, charakteryzujące się uszkodzeniem wątroby i mózgu.