Objawy
Prolaktynoma to łagodny nowotwór przysadki mózgowej, który wydziela nadmierne ilości prolaktyny – hormonu odpowiedzialnego za produkcję mleka w gruczołach piersiowych. Jest to najczęstszy rodzaj gruczolaka przysadki, który prowadzi do hiperprolaktynemii. Objawy prolaktynomy zależą zarówno od poziomu prolaktyny we krwi, jak i od wielkości guza oraz jego wpływu na sąsiadujące struktury mózgu. Objawy mogą być różnorodne, od zaburzeń hormonalnych po objawy neurologiczne.
Objawy hormonalne:
Hipogonadyzm: Nadmierna produkcja prolaktyny prowadzi do zahamowania wydzielania gonadotropin (FSH i LH), co skutkuje hipogonadyzmem. U kobiet może objawiać się to nieregularnymi miesiączkami (oligomenorrhea), brakiem miesiączki (amenorrhea) oraz niepłodnością. U mężczyzn objawia się spadkiem libido, zaburzeniami erekcji, zmniejszoną produkcją nasienia i niepłodnością.
Galaktorrhea: U kobiet, a rzadziej u mężczyzn, nadmiar prolaktyny może powodować wydzielanie mleka z piersi, niezwiązane z ciążą ani karmieniem piersią.
Zaburzenia płodności: Zarówno kobiety, jak i mężczyźni z prolaktynomą mogą doświadczać problemów z płodnością, związanych z zaburzeniami hormonalnymi.
Objawy neurologiczne:
Ból głowy: Prolaktynoma, szczególnie duże guzy (makrogruczolaki), może wywoływać ból głowy z powodu nacisku na otaczające struktury mózgu.
Zaburzenia widzenia: Duże guzy mogą uciskać na skrzyżowanie nerwów wzrokowych (chiasma opticum), prowadząc do ubytków pola widzenia, zwłaszcza niedowidzenia połowiczego dwuskroniowego.
Objawy związane z niedoborem innych hormonów przysadki:
Niedoczynność przysadki: Duże prolactinoma może uciskać zdrową tkankę przysadki mózgowej, prowadząc do niedoczynności przysadki (hipopituitarizm). Objawy mogą obejmować zmęczenie, osłabienie, utratę masy ciała, niedociśnienie tętnicze oraz objawy niedoboru hormonów tarczycy (TSH), nadnerczy (ACTH) czy hormonów wzrostu (GH).
Diagnostyka
Diagnostyka prolaktynomy obejmuje zarówno ocenę kliniczną, jak i badania laboratoryjne oraz obrazowe. Celem diagnostyki jest potwierdzenie nadmiernego wydzielania prolaktyny, zlokalizowanie guza w przysadce oraz wykluczenie innych przyczyn hiperprolaktynemii.
Wywiad lekarski:
Objawy kliniczne: Lekarz zbiera szczegółowe informacje na temat objawów pacjenta, w tym zaburzeń menstruacyjnych, galaktorei, spadku libido, bólów głowy, zaburzeń widzenia oraz objawów niedoczynności przysadki.
Historia medyczna: Ważne jest ustalenie, czy pacjent stosował leki, które mogą wpływać na poziom prolaktyny (np. neuroleptyki, leki przeciwdepresyjne), oraz ocena historii rodzinnej schorzeń endokrynologicznych.
Badania laboratoryjne:
Poziom prolaktyny we krwi: Podstawowym badaniem jest oznaczenie poziomu prolaktyny we krwi. Znacząco podwyższony poziom prolaktyny (hiperprolaktynemia) sugeruje obecność prolaktynomy. Wartości powyżej 200 ng/mL są silnie sugerujące prolactinomę.
Ocena funkcji przysadki: Dodatkowe badania mogą obejmować ocenę poziomów innych hormonów przysadkowych, takich jak LH, FSH, TSH, ACTH, GH oraz poziomów hormonów obwodowych (np. hormonów tarczycy, kortyzolu).
Badania obrazowe:
Rezonans magnetyczny (MRI) przysadki mózgowej: MRI jest złotym standardem w diagnostyce prolaktynomy, pozwalającym na dokładne zobrazowanie przysadki mózgowej i ocenę wielkości oraz lokalizacji guza. MRI pozwala również na ocenę ewentualnego ucisku na sąsiadujące struktury, takie jak skrzyżowanie nerwów wzrokowych.
Tomografia komputerowa (CT): CT może być stosowane jako alternatywa w przypadku przeciwwskazań do MRI, choć jest mniej czułe w wykrywaniu małych guzów przysadki.
Testy wykluczające inne przyczyny hiperprolaktynemii:
Testy wykluczające makroprolaktynemię: Makroprolaktynemia, wynikająca z obecności dużych kompleksów prolaktyny, które są biologicznie nieaktywne, może być wykluczona za pomocą testów laboratoryjnych.
Ocena funkcji tarczycy: Niedoczynność tarczycy może powodować wtórną hiperprolaktynemię, dlatego ocena funkcji tarczycy jest kluczowa w diagnostyce różnicowej.
Leczenie
Leczenie prolaktynomy zależy od wielkości guza, poziomu prolaktyny oraz obecności objawów klinicznych. Celem terapii jest normalizacja poziomu prolaktyny, zmniejszenie wielkości guza, przywrócenie funkcji przysadki oraz złagodzenie objawów.
Leczenie farmakologiczne:
Agoniści dopaminy: Podstawowym leczeniem prolaktynomy są agoniści dopaminy, takie jak bromokryptyna i kabergolina. Leki te obniżają poziom prolaktyny, zmniejszają wielkość guza oraz łagodzą objawy. Kabergolina jest preferowana ze względu na dłuższy okres półtrwania i mniejszą liczbę działań niepożądanych. Dawkowanie i czas trwania leczenia zależą od odpowiedzi pacjenta na terapię.
Monitorowanie efektów leczenia: Regularne monitorowanie poziomu prolaktyny oraz okresowe badania obrazowe przysadki są niezbędne w celu oceny skuteczności leczenia i monitorowania ewentualnego wzrostu guza.
Leczenie chirurgiczne:
Przezklinowa adenomektomia: W przypadkach, gdy farmakoterapia jest nieskuteczna, nietolerowana lub gdy guz powoduje ucisk na struktury nerwowe, konieczne może być leczenie chirurgiczne. Przezklinowa adenomektomia jest standardową metodą usuwania guzów przysadki. Zabieg ten pozwala na bezpośrednie usunięcie guza przez zatokę klinową z minimalnym ryzykiem uszkodzenia otaczających struktur.
Rehabilitacja pooperacyjna: Po operacji pacjenci wymagają regularnych kontroli hormonalnych oraz oceny funkcji przysadki. W niektórych przypadkach konieczna może być terapia zastępcza hormonami przysadkowymi.
Radioterapia:
Radioterapia stereotaktyczna: W rzadkich przypadkach, gdy farmakoterapia i chirurgia są nieskuteczne lub niemożliwe, może być rozważana radioterapia stereotaktyczna. Technika ta pozwala na precyzyjne dostarczenie dawki promieniowania do guza, minimalizując uszkodzenie zdrowej tkanki przysadki.
Radioterapia konwencjonalna: Radioterapia zewnętrzna jest stosowana w rzadkich przypadkach, gdy inne metody leczenia nie są skuteczne.
Leczenie wspomagające:
Leczenie objawowe: W zależności od objawów, pacjenci mogą wymagać dodatkowego leczenia objawowego, takiego jak leki przeciwbólowe, suplementacja hormonami przysadkowymi czy leczenie zaburzeń widzenia.
Wsparcie psychologiczne: Prolaktynoma i jej objawy mogą mieć znaczący wpływ na jakość życia pacjentów. Wsparcie psychologiczne, terapia oraz grupy wsparcia mogą pomóc pacjentom w radzeniu sobie z chorobą.
Konsultacje specjalistów
Konsultacja endokrynologa
250,00 zł
Telekonsultacja endokrynologa
150,00 zł
Usługi Centrum Medycznego
Nazwa usługi
Cena
Usługi Rehabilitacji
Nazwa
Czas trwania
Cena
Badania laboratoryjne
Nazwa
Cena
Zadbajmy o Twoje zdrowie
Zadzwoń, umów wizytę przez Internet lub sprawdź adresy placówek.
Centrum Medyczne
Lekarze specjaliści & badania laboratoryjne
Petrażyckiego 99, 30-399, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Rehabilitacja
Masaże & fizjoterapia
Działowskiego 1, 30-399, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Podgórska Poradnia
Lekarze specjaliści & badania laboratoryjne
Rynek Podgórski 14, 30-518, Kraków
poniedziałek - piątek 8:00 - 20:00
Zadbajmy o Twoje zdrowie
Zadzwoń, umów wizytę przez Internet lub sprawdź adresy placówek.
Powiązane schorzenia
Wczytywanie...
Specjaliści
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Add a Title
Często zadawane pytania
Add a Title
Add paragraph text. Click “Edit Text” to update the font, size and more. To change and reuse text themes, go to Site Styles.
Add a Title
Add paragraph text. Click “Edit Text” to update the font, size and more. To change and reuse text themes, go to Site Styles.