Porozmawiajmy dzisiaj o depresji. O problemie zdrowotnym numer jeden, poza chorobami układu krążenia i otyłością. Problemie numer jeden jeśli chodzi o zdrowie psychiczne w populacji, zarówno dorosłych, jak i dzieci, z perspektywy lekarza rodzinnego. Wyobraźcie sobie całą populację Krakowa i pomnóżcie razy dwa  - tylu Polaków choruje dzisiaj na depresję . Samobójstwa, między innymi z powodu depresji, dziennie popełnia 15 Polaków, w tym młodzież. Wyobrażacie sobie, 15 osób?  Mówi się, że samobójstwo zmienia psychiczne życie nawet  kolejnych 20 osób, które były w najbliższym otoczeniu samobójcy.

Jakie są objawy wchodzenia w depresję?

Jak pewnie wielu z Was wie, typowymi objawami depresji jest stopniowa utrata radości z życia, zobojętnienie, głęboki smutek. Ale są też mniej oczywiste objawy, jak na przykład zaburzenia snu, czy problemy z odżywianiem się. Jednak najważniejsze, według mnie, kryterium diagnostyczne depresji dotyczy czasu. Jeśli masz spadek formy psychicznej, znaczne obniżenie nastroju czy problemy ze spaniem, ale to wszystko trwa krócej niż dwa tygodnie, to niekoniecznie musisz mieć depresję.  Dwa tygodnie z objawami są okresem koniecznym do rozpoznania tak zwanego epizodu depresyjnego, według wszystkich towarzystw psychiatrycznych. Pamiętajmy, że żyjemy w dynamicznie zmieniającym się świecie i ludzką sprawą jest czasem kilkudniowy spadek formy psychicznej, tak więc nie bądźmy zawsze dla siebie zbyt surowymi.

Dlaczego pacjenci boją się leczenia depresji?

Ciekawostką jest to, że jeszcze większym wyzwaniem niż zaopiekowani już pacjenci z depresją, są dla nas osoby, które nie chcą się do nas zgłosić, bo na przykład obawiają się  samego rozpoznania depresji  na papierze i przypięcia im łatki „osoby chorej psychicznie”. Strach przed leczeniem dotyczy tez możliwości wykorzystania przeciwko nim na przykład w sądzie faktu leczenia depresji. A niestety w medycynie jest tak, że im dłużej zwleka się z leczeniem, tym ciężej jest potem wyprowadzić człowieka z choroby. Muszę powiedzieć ważną sprawę, żeby dodać Wam otuchy w tej kwestii. Pamiętajmy, że dokumentacja medyczna zawiera super wrażliwe dane , które w przychodniach i szpitalach staramy się bardzo starannie chronić i żadna nieupoważniona instytucja - obojętnie czy to prawnik, policja lub nawet trzyliterowe służby nie będzie miała do nich dostępu, chyba że sami się na to zgodzicie. Nie tylko rozpoznanie i przebieg leczenia powinny być chronione, ale nawet sam fakt udzielenia świadczenia przez lekarza rodzinnego lub psychiatrę.

Posłuchaj w formie podcastu!

Co zrobić kiedy zauważymy u siebie objawy depresji?

Teraz powiedzmy, że wiemy, że mamy problem i chcemy się gdzieś z tym zgłosić. Jakie mamy opcje? Pierwsza, najłatwiejsza: sięgnąć po telefon i zadzwonić pod numer 800702222 - to całodobowa linia wsparcia dla osób z depresją. Obojętne, czy zmarł ci nagle ktoś, kogo bardzo kochałeś i nie możesz sobie z tym poradzić, czy może jesteś  w nieustannym dołku psychicznym - to będzie dobry pierwszy krok, niewymagający nawet ruszenia się z łóżka. Także regionalne ośrodki interwencji kryzysowej działają na telefon. Druga droga to lekarz rodzinny. Tak, dokładnie! Lekarz rodzinny. My też mieliśmy staż z psychiatrii, też potrafimy diagnozować, na przykład z pomocą kwestionariusza Becka, depresję, ustalać plan leczenia oraz wdrożyć w razie potrzeby odpowiednią farmakoterapię i zasugerować gdzie udać się na psychoterapię.

Psychoterapia i leki w depresji – dlaczego obie drogi są równie ważne?

Obie te drogi, czyli psychoterapia oraz leki, są tak samo ważne. Należy tu z całą stanowczością podkreślić, że niesłusznie niektóre fora i celebryci zmniejszają rolę leków w leczeniu depresji, nie pokazując, jak wielu pacjentów dzięki nim po prostu żyje i poprawiło swój stan psychiczny. Oczywiście, lek musi być dopasowany do objawów pacjenta, a objawy niepożądane zawsze mogą wystąpić. Ale podkreślam, że  to właśnie między innymi dzięki nim ludzie wychodzą z otchłani depresji. Czasem pierwszy lek będzie źle dopasowany… i nie będzie to wina psychiatry. Ciężko przewidzieć, jak dana osoba zareaguje na leczenie - dotyczy to każdej jednostki chorobowej w medycynie, tak samo depresji jak i leczenia onkologicznego czy przeciwcukrzycowego. Właśnie dlatego potrzebna jest czasem cierpliwość i konsekwencja w doborze najlepszego dla danej osoby leczenia. A skoro o psychiatrach mowa, to właśnie są oni trzecią opcją w kwestii możliwości walki z depresją - pamiętaj, że do psychiatry na NFZ nie potrzebujesz skierowania! Pamiętaj też, ze psychiatrzy widują na co dzień wszystko to, co mógłbyś nazwać dziwactwem, patologią zachowania, czasem dewiacją, a czasem psychozą. Tak więc depresja naprawdę nie zrobi na nich wrażenia.

Baby Blues - co to jest i czy jest normalne?

Na koniec dwa słowa o baby blues - brzmi fajnie prawda? Ale fajne nie jest. Kwestia dotyczy depresji u świeżo upieczonych mam po urodzeniu dziecka - dotyczy nawet 85% wszystkich kobiet i jest swego rodzaju normą, jeśli trwa do 3 tygodni. Panowie tatusiowie pamiętajcie o tym, wspierając swoje partnerki. I reagujcie, jeśli temat trwa dłużej niż 3 tygodnie.

Zobacz także: Z czym nie przychodzić do lekarza?