Witajcie moi mili czytelnicy! Jak myślicie, co łączy dwuzłotówkę z małymi bateriami, kolorowymi koralikami czy magnesami? Jak się pewnie już domyślacie po tytule odcinka, wszystkie te rzeczy są chętnie połykane przez nasze pociechy. Dzisiaj opowiemy sobie o przedmiotach, jakie dzieciaki mogą zjeść, i co w takiej sytuacji zrobić. Przeanalizujemy także, które często spotykane artykuły nie muszą wzbudzać niepokoju w razie spożycia przez Waszych wybrednych smakoszy. Poproszę Was też o zapisanie jednego ważnego numeru telefonu, który każdy powinien mieć w swoim telefonie, i wyjaśnię dlaczego. Zapinajcie pasy i jedziemy z tematem pod tytułem "ciało obce w przewodzie pokarmowym dziecka".
Posłuchaj w formie podcastu!
Całkowicie normalnym zjawiskiem jest poznawanie przez niemowlę świata poprzez wkładanie różnych przedmiotów do ust. Dziecko bada świat organoleptycznie, i jest to normalny odruch mniej więcej do 18 miesiąca życia.
Połknięcie ciała obcego zdarza się w każdym wieku z podobną częstością u obu płci. Objawy kliniczne obejmują szerokie spektrum – od bezobjawowego przebiegu, niewymagającego żadnych działań medycznych, do zagrażających życiu skutków w razie braku działania z naszej strony. Najmniejsze dzieciaki są rekordzistami, jeśli chodzi o częstość połykania niejadalnych przedmiotów. Zdarza się, że rodzic zaczyna podejrzewać zjedzenie przez swoją pociechę czegoś niejadalnego dopiero, kiedy zauważy np. brak oka u pluszowego misia lub brak reflektora w małym zabawkowym autku. Po czym dziecko radośnie odda ten reflektor w pampersie przy najbliższej okazji. Wraz z wiekiem zwiększa się prawdopodobieństwo celowego połknięcia większych obiektów, a u podłoża tych prób często leżą zaburzenia osobowości, problemy emocjonalne lub choroby psychiczne. 98% stanowią połknięcia przypadkowe, i większość z nich przebiegnie bezobjawowo. Ocenia się, że 10% ciał obcych z przewodu pokarmowego jest usuwanych endoskopowo, a tylko maksymalnie 1% wymaga zabiegów chirurgicznych z powodu powikłań. Decyzje dotyczące postępowania po połknięciu ciała obcego zależą od wielu czynników, spośród których najważniejszym jest odpowiedź na pytanie - co i kiedy zjadło dziecko? Opowiedzmy sobie o statystycznie najczęstszych typach połykanych ciał obcych.
Zacznijmy więc od chemikaliów. Granulaty do rur, wybielacze, rozpuszczalniki, detergenty nigdy nie mogą stać w dostępnym dla dziecka miejscu. Nie umieszczajcie też tego typu substancji w kolorowych butelkach po napojach. Maluchy lubią kolorowe przedmioty, i chętnie sprawdzą, co za pyszności są w środku. Zapamiętajcie jedno - jeśli już zauważyliście, że dziecko wypiło jakąś łazienkową toksynę, to w sprawnym tempie pakujcie się do szpitala. I zasadniczo w tej chwili nie ma znaczenia kwestia „ile tego było”, choć takie pytanie na pewno padnie w szpitalu. Absolutnie nie wywołujcie wymiotów, bo tego typu chemikalia są żrące, i w trakcie wymiotów przechodzą przez przełyk po raz drugi, ponownie go parząc. Mogą nawet wywołać perforację, czyli przedziurawienie przełyku. Kolejnym „smakołykiem” uwielbianym przez dzieci są baterie. Dotyczy to akumulatorków typu AA lub AAA, ale też płaskich okrągłych baterii w kształcie pastylki, wykorzystywanych w zegarkach, kalkulatorach, termometrach i zabawkach elektronicznych. Największym zagrożeniem po połknięciu jest ładunek elektryczny, który powstaje z różnicy potencjałów. Generuje on podwyższoną temperaturę, przez co może doprowadzić do uszkodzenia otaczających go tkanek, czyli błony śluzowej przewodu pokarmowego, a także okolicznych naczyń krwionośnych. Może to po dłuższym czasie doprowadzić do przedziurawienia błony śluzowej oraz krwotoku spowodowanego uszkodzeniem naczyń krwionośnych, zwłaszcza w przypadku lokalizacji baterii w przełyku, a ryzyko jest tym większe, im większa jest bateria (szczególnie >2 cm). Baterie z przełyku muszą być usunięte w trybie pilnym. Jeśli dziecko połknęło baterię, sytuacja jest bardzo poważna, i należy działać natychmiast. Należy jak najszybciej udać się do szpitala (najlepiej, by taki szpital posiadał Oddział Gastroenterologii Dziecięcej lub Oddział Chirurgii Dziecięcej). Bateria powinna być usunięta w ciągu 6 godzin.
Następne na naszym jadłospisie są magnesy. Magnesy, które upoluje wasz skarb, są zagrożeniem przede wszystkim wtedy, gdy dziecko połknie ich więcej niż jeden, bowiem tylko wtedy istnieje ryzyko uscisniecia ściany przewodu pokarmowego przez przyciągające się magnesy, i ewentualnie jej przedziurawienia. Lekarstwa, szczególnie rozpowszechnione w większości polskich domów leki kardiologiczne czy przeciwcukrzycowe, są oczywiście mega niebezpieczne gdy użyją ich dzieci, ale też gdy użyją ich dorośli w niewłaściwych dawkach. Mówiąc o jawnie toksycznych substancjach musimy równiez przywołać cały szereg dość rozpowszechnionych w Polsce roślin jak wawrzynek wilczełyko, wilczą jagoda, wiciokrzew czy trzmielina. Teraz wyciągnijcie proszę telefony i poszukajcie w internecie numeru do najbliższego dla waszego miejsca pobytu ośrodka toksykologii. Przykładowo w Krakowie pod numerem alarmowym 12 64 68 550 pracownicy oddziału toksykologii ze szpitala im. Rydygiera pracują w trybie 24/7 i wierzcie mi, że możecie do nich zadzwonić z każdym pytaniem dotyczącym kwestii potencjalnego zatrucia. Zamyśliliście się i podaliście za dużą dawkę leku przeciwgorączkowego waszemu dziecku? Wasze dziecko zjadło wasze lekarstwo na migrenę i zastanawiacie się nad postępowaniem? Wiecie że wasze dziecko zjadło liście nieznanej rośliny i zrobiliście jej przynajmniej zdjęcie ale nie wiecie co zrobić dalej? Zadzwońcie, porozmawiacie, uspokoicie się. Wiele razy korzystałem z numeru alarmowego toksykologii w trakcie swojej lekarskiej drogi ale też w życiu prywatnym. Nie wiem czy małe dzieci rozumieją wartość pieniądza, jednak z pewnością wiele z nich będzie zainteresowane zjedzeniem dwu lub pięciozłotówki. Pocieszę od razu wszystkich rodziców takich przedsiębiorczych malców - monety w jelitach zazwyczaj podlegają samoistnemu pasażowi. Tyko w sytuacji, gdy pieniążek utknie w przełyku, należy go usunąć w ciągu 24 godzin. Także w sytuacji, gdy przysłowiowy piątak zalega w żołądku dłużej niż 4 tygodnie, wykonuje się zabieg. Oczywiście każdemu małemu pacjentowi, który połknął ciało obce, wykonujemy rentgen przeglądowy całego przewodu pokarmowego od jamy ustnej do miednicy mniejszej - wtedy wiemy, gdzie ciało obce się umiejscowiło, i na tej podstawie podejmujemy dalsze decyzje.
Igły, otwarte agrafki, wykałaczki, kawałki szkła rzecz jasna są groźne, i nie będzie dla was zaskoczeniem, że mogą przedziurawić przewód pokarmowy. Ale bardzo często naturalna perystaltyka przewodu pokarmowego oraz spożyty wcześniej pokarm utrudnia punktowy nacisk, jaki musi wywrzeć taki przedmiot na ścianę jelita, żeby ją uszkodzić. Tak więc jeśli zobaczycie, że ktoś połknął nawet bardzo ostry przedmiot, to nie panikujcie od razu, i po prostu spokojnie udajcie się z nim do szpitala. W 2017 roku w polskich mediach było głośno o pewnym więźniu, który chciał popełnić samobójstwo połykając 8 żyletek. Pacjent trafił przez to na Sor. Musiał się nieźle zdziwić, bo lekarze stwierdzili, że operacja wiąże się z ryzykiem dodatkowych uszkodzeń przewodu pokarmowego, a skoro pacjent jest w ogólnie bardzo dobrym stanie, to trzeba czekać aż wydali żyletki sam… Jak sami widzicie, specjaliści nie operują natychmiast każdego, kto połknął nawet coś bardzo ostrego.
No dobrze - porozmawiajmy teraz o dziwnych rzeczach, które mogą zjeść wasze dzieci i nie mieć z tego powodu dramatycznych konsekwencji. Rtęć metaliczna (czyli ta z termometrów) przy spożyciu jest mało toksyczna - niestety nie można tego powiedzieć o innych związkach rtęci, jakie spożywamy, np. w rybach. Kredki, jedne z najczęstszych ciał obcych zjadanych przez nasze dzieci, również są mało szkodliwe. Także w sytuacji, gdy dziecko zje 1 papierosa, nie musimy od razu wszczynać alarmu, przy większej ilości mogą być obecne objawy ze strony przewodu pokarmowego czy serca. Nie spodziewaliście się, że możecie zjeść papierosa i raczej nic się wam nie stanie, co? Ale zdecydowanie zachęcam zarówno do niejedzenia, jak i niepalenia papierosów. Do nietoksycznych substancji, w razie podania doustnego, zaliczymy również: barwniki spożywcze, zapałki, styropian czy atrament.
Na koniec podsumujmy kluczowe zalecenia:
- Magnesy do zabawy są dla dzieci powyżej 3 roku życia, ale tylko pod opieką dorosłych.
- Prawidłowe zabezpieczenie baterii w zabawkach jest kluczowe - kupujcie tylko takie, w których przedział na baterię jest zamknięty przez dodatkowe śrubki.
- Nowe i używane baterie powinny być przechowywane poza zasięgiem dziecka (np. wysoko).
- Zwracajcie szczególną uwagę na pozostawione podczas czynności codziennych drobnych i ostrych elementów (śrubki, spinacze, biżuteria, gwoździe itp.).
- Środki chemiczne przechowujcie w zamykanych szafkach, do których dziecko nie ma dostępu. Dodatkowym mechanizmem zabezpieczajcie szafki pod zlewami.
- Lekarstwa, suplementy, witaminy - nawet te dziecięce pudełeczka z narysowanymi na nich misiami, pszczółkami i innymi prosiaczkami, schowajcie tak, żeby dzieciaki ich nawet nie zobaczyły.
I to by było na tyle! Dzięki za wysłuchanie dzisiejszego odcinka. Parafrazując księdza Twardowskiego, śpieszmy się zabezpieczać różne małe przedmioty, tak szybko dzieciaki je zjadają.
Comments